En dat allemaal vanwege een spelletje...

Ze is zelf moeder van schoolgaande kinderen én maakte als ambulanceverpleegkundige van dichtbij mee wat de consequenties kunnen zijn van de al jaren onder jongeren gaande 'choking game'. ,,Onlangs speelde het hier in Volendam en ik ben enorm geschrokken toen ik dat filmpje zag, werd er misselijk van. 'Mijn God, dat jullie dit bij elkaar doen', dacht ik. Want als er ook maar iets misgaat en iemand blijft te lang zonder zuurstof..." Samen met Mary benaderde Caya de schoolleiding van het Don Bosco College en vervolgens vertelden zij alle eerste klassen over wat het zogeheten wurgspelletje is en wat het kan veroorzaken.

In één van de klassen waarin zij uitleg geven, heeft iedereen het bewuste filmpje gezien, drie kinderen waren er die avond ook daadwerkelijk bij. Als de jongeren wordt gevraagd wat er precies gebeurt in zo'n situatie, zegt een leerling: 'Er komt te weinig zuurstof in je bloed en hersenen, die daardoor niet meer kunnen functioneren en dan val je neer'. Caya legt uit dat hersenen niet alleen je hart en longen de opdracht geven heen en weer te gaan, zodat bloed en zuurstof circuleren, maar dat je hersenen ook verantwoordelijk zijn als je je arm of been wilt optillen, of als je ontzettend verliefd of boos wordt. 

Belangrijke slagaders

Caya: ,,Bij choking worden twee slagaders die in je hals lopen dichtgeknepen. In je bloed zit zuurstof, je hersenen hebben zuurstof nodig om te kunnen functioneren en die zuurstof wordt vervoerd door die twee slagaderen. In de eerste drie minuten blijft alles het doen zonder zuurstof, je hart blijft kloppen. Tussen drie en negen minuten ben je klinisch dood en gaat er schade ontstaan." Mary: ,,En die tijd gaat snel. Want wie van jullie heeft EHBO? Bijna geen enkele jongere kan als hulpverlener reanimeren. Dus je belt 112, dat komt binnen bij de meldkamer en dan worden er vragen gesteld. Dan ben je zo al wat tijd kwijt en die tijd telt."

Verbindingen

,,Als wij aan de overkant zitten, bij de ambulancepost aan de Heideweg, zijn we dichtbij. Maar als we elders zijn, Purmerend of Hoorn, dan verliezen we veel tijd." Caya legt aan de hand van een uitvergroot plaatje de werking van de hersenen uit. Wijst naar de verbindingen die voor interne communicatie zorgen. ,,Die bruggetjes zijn het meest kwetsbaar voor het niet krijgen van zuurstof; ze gaan stuk. Waardoor weefsel afsterft en daardoor geen signaal meer wordt doorgegeven. En als het hart niet meer klopt, dan ben je er niet meer. Er zijn meerdere kinderen gestorven door deze challenge." 

,,Als wij er zijn en het hart niet meer klopt, dan maken we gebruik van de 'Lucas', een hartmassage-apparaat." Caya zet de machine aan die op een pop is aangebracht. ,,Daarmee nemen we de circulatie van de bloedsomloop en zuurstoftoevoer over." Het is een kort maar heftig pompgeluid. Enkele kinderen verlaten het lokaal, omdat het onprettige gevoelens oproept. ,,We laten jullie dit zien in de hoop dat jullie doordrongen zijn van wat er moet gebeuren als het spelletje net even te lang duurt. Als er weer zuurstof komt, dan zijn de eerder genoemde bruggetjes even in verwarring en dat brengt dan de reactie van de wapperende armen, de ongecontroleerde bewegingen zoals in de filmpjes te zien is. Dan zijn er direct medicijnen nodig, die via een infuus moeten worden ingebracht. Maar dat wordt juist bemoeilijkt door de ontstane situatie. Waardoor we soms een gat in een bot van bijvoorbeeld de schouder moeten boren."

Persoonlijkheid

,,Jullie zijn nog jong, je hart pakt het waarschijnlijk weer op en dan is iedereen hartstikke blij dat die hartslag er weer is. Maar die hersenen? Na vier minuten kunnen geheugen- en concentratieproblemen ontstaan, dat je voortaan niet meer uit je woorden kunt komen. Je persoonlijkheid verandert, je ouders en vrienden herkennen je niet meer zoals je eerst was. Als het nog langer duurt, kan het dat je in een rolstoel belandt, dat je niet meer zelf kunt plassen en poepen. Of je raakt in een coma. Wij hebben het meegemaakt bij de ambulance dat de ouders van een kind zo blij waren dat het hart weer op gang was gekomen, maar wij weten dan dat ze hun kind niet meer terugkrijgen zoals het was. Omdat er hersenschade is opgetreden."

Het is geen spelletje

,,En dat allemaal vanwege een challenge, een spelletje", zegt Mary. Ze vraagt of iemand het thuis heeft besproken, naar aanleiding van het filmpje? ,,Het doet ons al zoveel, laat staan jullie ouders. Het is geen spel. Je bent iemand aan het wurgen en dat mag niet, ook al geeft een ander je op dat moment toestemming." Caya: ,,Degene die zoiets doet bij een ander, is ook slachtoffer. Want als het misgaat, gaat hij of zij zichzelf ook een leven lang schuldig voelen."

De vraag 'waarom doet iemand zoiets?' volgt. Mary: ,,Jullie geven allemaal hetzelfde antwoord; stoer willen zijn en groepsdruk. Om iets aan groepsdruk te doen, heb je elkaar nodig. Wat in de situatie op het fimpje gebeurde, was dat een aantal kinderen hun mobieltje pakte en filmde. Maar wat nou als die persoon later overlijdt? Dan staat dat op je telefoon. En dan is het soms zelfs al verspreid."Caya: ,,Wat me ook koude rillingen bezorgde, was dat er gejuich en zelfs applaus was van jongeren die er omheen stonden, toen de jongen bijkwam. Het geeft aan dat niemand het echt beseft heeft van wat er kan gebeuren." 

,,Wij realisereen ons ook dat het moeilijk is om te zeggen 'niet doen'. Dat is ook groepsdruk. Net liepen er kinderen uit de klas en dat is heel knap, want ook dan komt er groepsdruk bij kijken. 'Ik kan dit niet aan, maar durf ik nu het lokaal te verlaten?' Als iemand wegloopt, krijg je dan begrip of wordt er om jou gelachen? Je moet het met elkaar doen, die groepsdruk veranderen. En als je iets ziet of hoort, zeg er iets van of deel het daarna alsjeblieft met iemand, in de school of thuis. Want daarmee voorkom je dat er slachtoffers komen. We horen namelijk dat het nog steeds gebeurt, deze challenge."

Dit artikel komt uit de Nivo van 12 juni 2024